Educatie
Expeditie Next
Wij staan met 24terra vaak op Expeditie Next, de wetenschapsbeurs voor kinderen. Hier kan je bij ons een je eigen bacteriën kweken en leren over microscopisch leven.
Met een passie voor alles natuur en biologie vertellen wij graag alles wat we weten en staan klaar om jou te helpen.
Zien wij jou dit jaar?
Expeditie Next 2025 Roermond
In de klas
Met enthausiasme vertellen we over verschillende onderwerpen aan verschillende leeftijden in de klas.
Wat zijn nu eigenlijk insecten en wat maakt ze zo speciaal? Waarom zijn insecten essentieel voor de natuur en hoe kunnen we ze beschermen?
Daarnaast is het ook mogelijk om met de klas bacteriën te kweken en te kijken naar microscopisch leven wat in de slootjes leeft.
Maar ook oudere kinderen en volwassen kunnen zich ontwikkelen tot wetenschapper. Wat is DNA en hoe analyseren we dit?
Voor meer informatie aarzel niet om met ons in contact te komen.
Bacteriën kweken
Zorgen voor je bacterie kweek
Wetenschap is voor iedereen! Het is voor jong, oud, op scholen maar ook voor thuis! Heb jij je eigen bacterie kweek bij ons opgezet, dan vind je op deze website informatie over hoe je voor jou kweek kan zorgen
Zoals jullie vandaag waarschijnlijk hebben geleerd, zijn de meeste bacterën goed. Sterker nog, we kunnen niet zonder! Wanneer je microben kweekt, zijn de hoeveelheden op de kweekplaat een stuk groter dan “in het wild”. Het kweken van dit soort bacteriën, zoals wij vandaag hebben gedaan, brengt nauwlijks een risico met zich mee. Toch moeten we veilig omgaan met deze bacteriën en schimmels dit doen we als volgt:
Op de kop
Laat de bacteriekweek altijd op de kop staan tijdens het groeien! Als de kweekbodem niet op de kop hangt, kunnen er condens druppels op vallen, waardoor de bacteriën niet meer goed kunnen groeien
Dichthouden
Doe het bakje niet open! de meeste bacteriën op de kweek zullen goedaardig zijn, maar in grote hoeveelheden kan dit toch vervelende kwaaltjes veroorzaken. De kans is klein dat er iets gebeurt, maar we willen natuurlijk door goede maatregelen te nemen die kans nog kleiner maken.
Warm plekje
Bewaar de kweek op een zo warm mogelijke temperatuur tot maximaal 37 °C. Hoe warmer de kweek hoe sneller de bacteriën zullen groeien. Een goeie plek is boven de verwarming, maar probeer de volle zon te vermijden.
Afgesloten weggooien
Wanneer je klaar bent om de kweekplaat weg te gooien, doe dit dan in een afgesloten zakje! We moeten voorkomen dat de bacteriën zich buiten het schaaltje vermeerderen. Wanneer de hele voedingsbodem uit het schaaltje op is, of wanneer het ernstig begint te barsten, is het beter om de kweek weg te gooien. (Max. 2 weken na maken)
Voorbeeld platen
Wat is het verschil tussen TSA en bloed agar voedingsbodem?
Het verschil tussen TSA (tryptone soy agar) en bloedplaten (5% schapenbloed (slacht afval) agarplaten) zijn de ingrediënten.
Sommige soorten hebben een specifieke omgeving nodig om goed te kunnen overleven, terwijl andere soorten op verschillende ondergronden kunnen overleven. Je kan dit vergelijken met dat een muggen bijna overal op de wereld gevonden worden. Maar een ijsbeer heeft een hele specifieke leefomgeving nodig om goed te overleven.
Op de bloedplaten groeien bacteriën vaak net iets beter die normaal op en rond mensen en dieren leven. De TSA plaat is net een betere omgeving voor algemene bacteriën die in de omgeving voorkomen. In princiepe kan je dus de platen voor allebei gebruiken, alleen groeit er iets meer iets sneller als je de beste plaat ervoor hebt.
Wat gebeurt er als ik mijn handen was? En als ik ze desinfecteer?
Op onze huid zijn bacteriën aanwezig. Net zoals op de meeste plekken om ons heen, zoals op tafel, in de lucht of op de bladeren van planten. Op onze huid zitten veel bacteriën die ons niet lastigvallen, maar soms zijn er ook wat slechte bacteriën die ons ziek kunnen maken. Onze huid beschermt ons tegen het ziek worden, aangezien de meeste slechte bacteriën in ons lichaam moeten komen. Bijvoorbeeld door in ons verteringssysteem, onze luchtwegen of door een snee in ons lichaam komen.
Om dit voorkomen is het goed om soms je handen te wassen. Met water en zeep maken we de bacteriën los en worden ze weggespoeld met water. De bacteriën die los op onze handen zitten worden dan weggespoeld.
Sommige bacteriën zitten meer in onze poriën. Deze zitten vaak meer vast en bij het handen wassen worden ze vaak wat verspreid over onze handen. En niet helemaal weggespoeld. Dus nu zijn er voornamelijk alleen bacteriën over die in de huidporiën zaten op je hand.
Als je na je handen wassen dan je bacteriën kweekt zie je vaak veel minder soorten, en doordat er minder competitie is met andere soorten zal er alsnog veel groeien op de plaat. (Dus je handen zijn schoner als je minder soorten ziet!)
Je kan ook je handen met ethanol desinfecteren, hierbij worden de bacteriën niet weggespoeld maar worden ze gedood. Hier wordt vaak veel, maar afhankelijk van de sterkte van de desinfectie niet alle bacteriën weggehaald. Hoe denken jullie dat een plaat eruit ziet als je ethanol hebt gebruikt in vergelijking met handzeep?
Het is belangrijk om af en toe je handen te wassen of desinfecteren, bijvoorbeeld na de wc , voor het bereiden van eten of als je op bezoek bent geweest bij iemand die ziek was. Maar teveel je handen wassen of desinfecteren is ook niet goed voor je, de meeste bacteriën op je huid zijn neutraal en zorgen ervoor dat slechte bacteriën niet kunnen blijven zitten. Daarnaast kan te veel je handen wassen je huid uitdrogen. Het draait dus allemaal om balans.
Herkenning Bacteriën
Na je schaaltje een aantal dagen op een warm plekje hebben laten staan zal je al wat koloniën zien verschijnen. Koloniën zijn eenzelfde soort bacterie die dicht op elkaar leven en zijn ontstaan uit 1 moedercel.
Verschillende soorten bacteriën hebben verschillende kleuren en vormen en hierdoor zijn kolonies vaak goed te zien.
Let op! Volg de instructies en open het bakje niet als je naar de resultaten kijkt. Was je handen met zeep na de tijd.
Laten we kijken naar de vorm van de kolonies die je kan tegenkomen.
onregelmatig rond draadjesvormig wortelachtig
De zijkant van kolonies kunnen ook verschillen in vorm
Verhoogd bol plat met knop ingedeukt
Vorm
Microscoop
DNA
De informatie over hoe een kolonie eruit ziet kunnen wetenschappers gebruiken om te helpen bepalen welke soort het is. Daarnaast kunnen wetenschapers ook een microscoop gebruiken om losse bacteriën te bekijken. Bacteriën hebben ook DNA, dit kan afgelezen worden door wetenschappers om te bekijken welke soort het is. Het DNA is namelijk verschillend tussen soorten. DNA is vooral belangrijk wanneer soorten erg op elkaar lijken.
Jullie gaan vandaag gebruik maken van de vorm methode om te kijken of je zien welke soorten jij hebt gekweekt.
Meest voorkomende groepen
Micrococcus
Onder een micrscoop
Deze groep bacteriën komt vaak voor op de huid. Maar dus ook op dingen die je vaak aanraakt. De koloniën zijn vaak rond en verhoogd of bol. Verschillende soorten zijn wit, maar kunnen ook een aantal soorten hebben een andere kleur.
Rood = Micrococcus roseus
Geel = Micrococcus luteus
Wist je dat...... er wel meer dan 100 soorten in het Microccus geslacht zitten?
Bacillus soorten zijn vaak onregelmatig in vorm. Als ze lang genoeg hebben gegroeid kan je lijntjes op de kolonie zien. Deze koloniën komen minder vaak voor maar zijn vaak groot.
Wist je dat...... sommige soorten van deze groep een stofje kunnen aanmaken dat slechte schimmels en bacteriën kan doden.
Bacillus
Staphylococcus
Staphylococcus is een geslacht van bacteriën waarbij de koloniën klein en rond zijn. Ze zijn vaak wat glimmend en goudgeel gekleurd. Er bestaan ook witte soorten, maar die zijn moeilijk uit elkaar te halen zonder microscoop of DNA onderzoek.
Wist je dat...... deze bacteriën hun naam te danken hebben aan een schotsche dokter die de bacteriën vond lijken op een bos druiven.
Naast bacteriën is het heel goed mogelijk dat je ook wat schimmel hebt gekweekt. Deze zijn goed te herkennen aan hun vele haartjes. Schimmels zijn soms wit, zwart, bruin of zelfs groen. Schimmels groeien vaak snel en kunnen je bakje helemaal overnemen.
Schimmel
Wist je dat...... sommige schimmels licht kunnen geven in het donker
Nu heb je een waarschijnlijk een deel van jou bacteriën kunnen herkennen en weet je hoeveel leven er overal is. Als wetenschapper zouden we nu verder kunnen gaan om wat vragen te beantwoorden over wat je hebt gevonden, als je het leuk vind kan jij hier ook over nadenken. Een aantal vragen die wetenschappers vaak stellen zijn bijvoorbeeld
Heb je voornamelijk 1 soort of juist heel veel?
Hoe snel waren ze gegroeid?
(als je een testje hebt gedaan, bijvoorbeeld over handen desinfecteren of verschillende familileden bij elkaar) Zie je verschil tussen de delen? Wat denk je dat er gebeurt als je het langer door laat groeien? Kan je conclusies trekken over wat dit betekend?
Als laatste kan je nog een foto nemen voordat je het veilig weggooit. Dan kan je als je ons volgend jaar ziet op Expeditie Next je resultaten vergelijken met deze keer!
Wij zouden het natuurlijk ook super leuk vinden om jullie resultaten te zien! Stuur fotos naar ons via de mail en wie weet komt jou bacterie kweek wel op onze website te staan!
Bacterie gallerij muur
